آسیکلوویر یک داروی ضد ویروسی است که برای درمان انواع مختلفی از عفونتهای ناشی از ویروس تبخال مورد استفاده قرار میگیرد. این عفونتها شامل تبخال دهانی، تبخال تناسلی و عفونتهای چشمی میباشند. اگر پیش از این به این عفونتها مبتلا بودهاید یا سیستم ایمنی ضعیفی دارید، پزشک ممکن است آسیکلوویر را به عنوان پیشگیری برای شما تجویز کند. این دارو همچنین برای درمان آبله مرغان و زونا نیز به کار میرود.
بیشتر بخوانید:
قرص نیزوپرد (پردنیزولون) چیست؟ [نحوه مصرف و عوارض جانبی]
آسیکلوویر با نسخه پزشک قابل تهیه است و به شکلهای قرص، مایع خوراکی، پماد چشمی، کرم تبخال دهانی و کرم تبخال تناسلی موجود است. در برخی موارد، این دارو از طریق تزریق و معمولاً در بیمارستان استفاده میشود. شما میتوانید کرم تبخال آسیکلوویر را بدون نسخه از بیشتر داروخانهها و فروشگاهها خریداری کنید.
نکات کلیدی درباره آسیکلوویر:
- به محض مشاهده اولین علائم عفونت، مصرف یا استفاده از آسیکلوویر را آغاز کنید.
- در بیشتر موارد، پس از چند روز مصرف یا استفاده از آسیکلوویر، بهبودی احساس میشود.
- عوارض جانبی رایج قرصها و مایعات شامل سردرد، سرگیجه و حالت تهوع میباشند.
- اگر مصرف قرص یا مایع آسیکلوویر باعث سرگیجه در شما شد، یا اگر پماد چشمی بینایی شما را مختل کرد، تا زمانی که بهبودی کامل نیافتهاید، از رانندگی و دوچرخهسواری خودداری کنید.
- دستهای خود را قبل و بعد از استفاده از کرم تبخال تناسلی، کرم تبخال دهانی یا پماد چشمی بشویید.
چه کسانی میتوانند از آسیکلوویر استفاده کنند
اکثر بزرگسالان و کودکان میتوانند از قرصها یا مایعات آسیکلوویر استفاده کنند یا از کرمها و پمادهای چشمی آن بهرهمند شوند.
افرادی که ممکن است نتوانند از آسیکلوویر استفاده کنند
آسیکلوویر برای همه مناسب نیست. برای اطمینان از بیخطر بودن این دارو برای شما، در صورتی که:
- تاکنون به آسیکلوویر یا هر داروی دیگری واکنش آلرژیک داشتهاید
- مشکلات کلیوی دارید
- بالای ۶۵ سال سن دارید
- باردار هستید، قصد باردار شدن دارید یا در دوره شیردهی هستید
در صورتی که سیستم ایمنی شما ضعیف شده است (به عنوان مثال، در صورت داشتن HIV یا ایدز، یا پس از پیوند مغز استخوان)، با پزشک خود در مورد مناسبترین نوع آسیکلوویر برای شرایط خود مشورت کنید. پزشک ممکن است مصرف قرص را به جای استفاده از کرم توصیه کند.
نحوه و زمان مصرف
شروع مصرف این دارو بلافاصله پس از مشاهده اولین علائم عفونت اهمیت زیادی دارد. علائم اولیه تبخال معمولاً با احساس گزگز، خارش یا سوزش همراه است.
مقدار مصرف برای قرص و مایع
مقدار مصرف آسیکلوویر بسته به دلیل مصرف آن متفاوت است و پزشک تعیین میکند که چه مقدار و چند بار در روز باید مصرف کنید. دوز استاندارد معمولاً بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ میلیگرم است که ممکن است برای کودکان کمتر باشد. معمولاً آسیکلوویر را ۲ تا ۵ بار در روز مصرف میکنید و بهتر است دوزهای خود را به طور یکنواخت در طول روز تقسیم کنید.
- ۴ بار در روز: صبح زود، ظهر، عصر و قبل از خواب.
- ۵ بار در روز: ساعتهای ۷ صبح، ۱۱ صبح، ۳ بعدازظهر، ۷ بعدازظهر و ۱۱ شب.
مصرف دارو را تا زمانی که تمام دارو را مصرف کنید یا تا زمانی که پزشک به شما توصیه میکند ادامه دهید. معمولاً برای درمان عفونت ویروسی، آسیکلوویر را به مدت ۵ تا ۱۰ روز مصرف میکنید و برای پیشگیری ممکن است نیاز باشد که آن را برای مدت طولانیتری مصرف کنید.
نحوه مصرف قرص و مایعات
قرص یا مایع آسیکلوویر را میتوان با یا بدون غذا مصرف کرد. برای حفظ عملکرد مناسب کلیهها، هنگام مصرف این دارو مقدار زیادی آب بنوشید. قرصها را به طور کامل با یک لیوان آب ببلعید. اگر بلعیدن قرص برای شما مشکل است، میتوانید آن را در آب حل کنید و تمام مایع را بنوشید.
مایع آسیکلوویر باید با استفاده از یک قاشق اندازهگیری یا سرنگ پلاستیکی مصرف شود. اگر این وسایل را ندارید، از داروساز خود درخواست کنید و از قاشق چایخوری آشپزخانه استفاده نکنید زیرا مقدار دقیق دارو را اندازهگیری نمیکند.
نحوه استفاده از کرم برای تبخال
قبل و بعد از استفاده از کرم، دستهای خود را بشویید. روزی ۵ بار یک لایه نازک از کرم را روی تبخال بمالید. این کار را هر ۴ ساعت یکبار انجام دهید (مثلاً در ساعتهای ۷ صبح، ۱۱ صبح، ۳ بعدازظهر، ۷ بعدازظهر و ۱۱ شب). کرم آسیکلوویر را داخل دهان، چشم یا واژن قرار ندهید. حداقل ۴ روز از کرم استفاده کنید و اگر تبخال بهبود نیافت، تا ۶ روز دیگر از کرم استفاده کنید. اگر بعد از ۱۰ روز بهبود نیافتید، استفاده از کرم را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.
نحوه استفاده از کرم برای تبخال تناسلی
دستهای خود را قبل و بعد از استفاده از کرم بشویید. روزی ۵ بار یک لایه نازک از کرم را روی ناحیه آسیبدیده بمالید. این کار را هر ۴ ساعت یکبار انجام دهید. حداقل به مدت ۵ روز از کرم استفاده کنید و در صورت عدم بهبود، تا ۵ روز دیگر ادامه دهید. اگر بعد از ۱۰ روز بهبود نیافتید، به پزشک مراجعه کنید.
نحوه استفاده از پماد چشم
پماد را ۵ بار در روز یا طبق توصیه پزشک در چشم آسیبدیده بمالید. دستهای خود را بشویید، پلک پایین را به آرامی پایین بکشید و سر خود را به عقب خم کنید. لوله پماد را نزدیک چشم نگه دارید و حدود ۱ سانتیمتر از پماد را در فضای بین پلک پایین و چشم خود فشار دهید. چند دقیقه چشم خود را ببندید و سعی کنید نوک لوله پماد با چشم تماس نداشته باشد. استفاده از پماد را حداقل تا ۳ روز پس از بهبود چشم ادامه دهید. در طول استفاده از پماد، از لنزهای تماسی استفاده نکنید.
فراموش کردن مصرف
اگر یک دوز از آسیکلوویر را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید مگر اینکه نزدیک به زمان دوز بعدی باشد. در این صورت، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و دوز بعدی را در زمان معمول مصرف کنید. هرگز دو دوز را همزمان مصرف نکنید و دوز اضافی برای جبران نداشته باشید.
مصرف بیش از حد
مصرف بیش از حد کرم یا پماد چشمی آسیکلوویر معمولاً خطرناک نیست. مصرف بیش از حد قرص یا مایع نیز بعید است مگر اینکه این کار را طی چند روز انجام دهید. اگر نگران هستید که بیش از حد مصرف کردهاید، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
عوارض جانبی آسیکلوویر
آسیکلوویر مانند سایر داروها، ممکن است در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد کند، هرچند که همه این عوارض را تجربه نمیکنند.
بسیاری از افراد هیچ عوارض جانبی ندارند یا فقط عوارض خفیفی را تجربه میکنند.
عوارض جانبی رایج (قرص و مایع)
این عوارض جانبی که در کمتر از یک نفر از هر ۱۰ نفر مشاهده میشود، شامل موارد زیر است:
- سردرد
- سرگیجه
- حالت تهوع یا استفراغ
- اسهال
- حساسیت پوست به نور خورشید
اگر توصیهها در مورد چگونگی مقابله با این مشکلات کمکی نکرد و یک عارضه جانبی همچنان شما را آزار داد یا از بین نرفت، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
عوارض جانبی (کرم تبخال تناسلی و کرم تبخال)
این عوارض جانبی که در کمتر از یک نفر از هر ۱۰۰ نفر رخ میدهد، شامل موارد زیر است:
- سوزش یا سوزش کوتاه مدت پس از استفاده از کرم
- خارش، خشکی یا پوسته پوسته شدن پوست
در صورت ادامه یافتن این عوارض و عدم رفع آنها، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
عوارض جانبی رایج (پماد چشمی)
عوارض جانبی پماد چشمی معمولاً خفیف هستند و در بیش از یک نفر از هر ۱۰ نفر رخ میدهند:
- سوزش یا سوزش در چشم یا احساس وجود جسم خارجی در چشم
- حساسیت بیشتر چشمها به نور
واکنش آلرژیک جدی
در موارد نادر، آسیکلوویر میتواند واکنش آلرژیک جدی (آنافیلاکسی) ایجاد کند.
بارداری، شیردهی و باروری در حین مصرف
آسیکلوویر و بارداری
استفاده از کرم، پماد چشم، قرص یا مایع آسیکلوویر در دوران بارداری ضرری ندارد و میتواند شدت تبخال و آبله مرغان را کاهش دهد. با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید تا بهترین درمان را برای خود و کودکتان انتخاب کنید.
آسیکلوویر و شیردهی
اگر پزشک یا مشاور سلامت تأیید کند که کودک شما سالم است، مصرف قرص یا مایع آسیکلوویر در دوران شیردهی مشکلی ندارد. مقدار کمی آسیکلوویر از طریق شیر مادر به کودک منتقل میشود و احتمالاً عوارض جانبی ایجاد نمیکند. همچنین میتوانید از کرم یا پماد چشمی آسیکلوویر در دوران شیردهی استفاده کنید. مراقب باشید که کودک شما با مناطقی که دارو استفاده شده تماس نداشته باشد.
اگر مشاهده کردید که کودکتان به خوبی تغذیه نمیکند، بیمار است یا اسهال دارد، یا هر نگرانی دیگری داشتید، با پزشک، ماما یا داروساز مشورت کنید.
آسیکلوویر و باروری
هیچ مدرکی مبنی بر تأثیر آسیکلوویر بر کاهش باروری در مردان یا زنان وجود ندارد.
مصرف آسیکلوویر با سایر داروها و مکملهای گیاهی
احتیاط با سایر داروها
برخی داروها میتوانند بر نحوه عملکرد قرص یا مایع آسیکلوویر تأثیر بگذارند و احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش دهند. اگر از کرم آسیکلوویر استفاده میکنید، احتمال واکنش با سایر داروها کمتر است.
در صورت مصرف هر یک از داروهای زیر قبل از شروع مصرف آسیکلوویر، به پزشک خود اطلاع دهید:
- سایمتیدین (داروی زخم معده)
- مایکوفنولات موفتیل (دارویی برای پس از پیوند اعضا)
- پروبنسید (داروی نقرس)
- آمینوفیلین یا تئوفیلین (داروهای آسم)
مخلوط آسیکلوویر با داروهای گیاهی و مکملها
اطلاعات کافی در مورد ایمنی استفاده همزمان داروهای گیاهی یا مکملها با این دارو وجود ندارد. این محصولات مانند داروهای نسخهای آزمایش نمیشوند و معمولاً تأثیر آنها بر سایر داروها مشخص نیست.