سیپروفلوکساسین (Ciprofloxacin) یک داروی آنتی‌بیوتیکی است که به گروه فلوروکینولون‌ها تعلق دارد. این دارو با مهار رشد و تکثیر باکتری‌های عامل عفونت، به درمان بیماری‌های باکتریایی کمک می‌کند. سیپروفلوکساسین به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک با طیف وسیع، برای مقابله با انواع مختلفی از عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شود. برخی از موارد کاربرد این دارو عبارتند از:
- عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs)، شامل موارد بدون عارضه و پیچیده
- عفونت‌های تنفسی مانند ذات‌الریه
- عفونت‌های پوستی و استخوانی
- بیماری‌های مقاربتی (STIs)
- التهاب ملتحمه (ورم ملتحمه)
- عفونت‌های چشمی و گوش
- عفونت‌های مقاوم به سایر آنتی‌بیوتیک‌ها
همچنین، سیپروفلوکساسین در برخی موارد برای پیشگیری از مننژیت در افرادی که در تماس نزدیک با بیماران مبتلا به این عفونت بوده‌اند، استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید:
این دارو به اشکال مختلفی از جمله قرص، محلول خوراکی، قطره‌های چشمی و گوش در دسترس است. در موارد خاص، تزریق این دارو نیز انجام می‌شود که معمولاً در محیط بیمارستانی صورت می‌گیرد. برخی از فرمولاسیون‌های قطره گوش سیپروفلوکساسین با ترکیبات دیگری مانند فلوسینولون (Cetraxal Plus) یا دگزامتازون همراه هستند.
با این حال، مصرف قرص یا محلول خوراکی سیپروفلوکساسین تنها در شرایطی توصیه می‌شود که هیچ گزینه آنتی‌بیوتیکی دیگری مناسب نباشد، زیرا این دارو ممکن است عوارض جانبی جدی و طولانی‌مدتی به همراه داشته باشد.
نکات مهم درباره سیپروفلوکساسین:
- شایع‌ترین عوارض جانبی این دارو شامل حالت تهوع و اسهال است.
- از مصرف همزمان این دارو با محصولات لبنی مانند شیر، پنیر، ماست یا مکمل‌های حاوی کلسیم خودداری کنید، زیرا این مواد جذب سیپروفلوکساسین را کاهش می‌دهند.
- این دارو ممکن است باعث احساس خستگی، کاهش هوشیاری یا سوزش موقت در چشم‌ها شود. در صورت بروز این علائم، از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات سنگین خودداری کنید.
- در موارد نادر، سیپروفلوکساسین ممکن است عوارض روانی جدی ایجاد کند. در صورت مشاهده تغییرات خلقی یا رفتاری، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.
سیپروفلوکساسین معمولاً به سرعت اثر می‌کند و بهبود علائم در عرض ۲ تا ۳ روز پس از شروع درمان مشاهده می‌شود. در صورت عدم بهبودی یا طولانی‌شدن روند درمان، مراجعه به پزشک ضروری است.
چه افرادی می‌توانند از سیپروفلوکساسین استفاده کنند؟
سیپروفلوکساسین برای بیشتر بزرگسالان و کودکان بالای یک سال قابل استفاده است. با این حال، مصرف این دارو باید تحت نظر پزشک و با توجه به شرایط خاص هر فرد انجام شود.
چه افرادی نباید از سیپروفلوکساسین استفاده کنند؟
سیپروفلوکساسین ممکن است برای برخی افراد مناسب نباشد. در صورت وجود هر یک از شرایط زیر، پیش از مصرف این دارو حتماً با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید:
🔴 سابقه واکنش آلرژیک به سیپروفلوکساسین یا هر داروی دیگر
🔴 تجربه عوارض جانبی جدی ناشی از سیپروفلوکساسین یا سایر آنتی‌بیوتیک‌ها (به ویژه فلوروکینولون‌ها)
🔴 ابتلا به اسهال پس از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در گذشته
🔴 سابقه افسردگی، اضطراب، افکار خودکشی یا سایر اختلالات روانی
🔴 ابتلا به آنوریسم آئورت شکمی یا سایر مشکلات مرتبط با آئورت (رگ خونی اصلی که از قلب به شکم می‌رود) یا سابقه خانوادگی این بیماری
🔴 داشتن ضربان قلب سریع، نامنظم یا تپش قلب
🔴 ابتلا به عفونت قلبی، بیماری مادرزادی قلب یا مشکلات دریچه قلب
🔴 فشار خون بالا که به خوبی کنترل نشده است
🔴 ابتلا به آرتریت روماتوئید، بیماری بهجت یا اختلالات بافت همبند مانند سندرم مارفان
🔴 مشکلات تاندونی
🔴 ابتلا به صرع یا سایر بیماری‌هایی که خطر تشنج یا سکته را افزایش می‌دهند
🔴 مشکلات کلیوی
🔴 ابتلا به دیابت، زیرا سیپروفلوکساسین ممکن است بر سطح قند خون تأثیر بگذارد
🔴 بارداری، برنامه‌ریزی برای بارداری یا دوران شیردهی
نحوه و زمان مصرف سیپروفلوکساسین
روش و زمان مصرف سیپروفلوکساسین به نوع دارو و فرم آن بستگی دارد. حتماً دستورالعمل‌های همراه دارو را به دقت مطالعه و رعایت کنید.
دوز و قدرت قرص و محلول خوراکی سیپروفلوکساسین
سیپروفلوکساسین در دوزهای مختلفی تولید می‌شود، از جمله:
- 🔹 قرص‌های ۱۰۰، ۲۵۰، ۵۰۰ و ۷۵۰ میلی‌گرمی
- 🔹 محلول خوراکی حاوی ۲۵۰ میلی‌گرم در ۵ میلی‌لیتر
دوز معمول این دارو برای بزرگسالان ۲۵۰ تا ۷۵۰ میلی‌گرم، دو بار در روز است. با این حال، برای برخی عفونت‌ها ممکن است تنها یک دوز در روز کافی باشد. دوز مصرفی برای کودکان و افراد مبتلا به مشکلات کلیوی معمولاً کمتر است.
دوز قطره چشمی سیپروفلوکساسین
🔸 دوز معمول: ۱ تا ۲ قطره در چشم آسیب‌دیده، ۴ بار در روز.
🔸 در عفونت‌های شدید، ممکن است پزشک توصیه کند در ۶ ساعت اول، هر ۱۵ دقیقه از قطره استفاده کنید و سپس تعداد دفعات را کاهش دهید.
دوز قطره گوش سیپروفلوکساسین
🔸 دوز معمول: ۲ تا ۵ قطره، دو بار در روز در گوش آسیب‌دیده.
🔸 در صورت استفاده از بطری ۵ میلی‌لیتری، معمولاً ۴ قطره برای هر دوز کافی است.
نحوه مصرف سیپروفلوکساسین
قرص‌ها
- قرص‌ها را به طور کامل با آب فراوان ببلعید. از جویدن یا خرد کردن آن‌ها خودداری کنید.
- می‌توانید قرص‌ها را با یا بدون غذا مصرف کنید، اما از مصرف همزمان آن با محصولات لبنی مانند شیر، پنیر یا ماست خودداری کنید، زیرا این مواد جذب دارو را کاهش می‌دهند.
محلول خوراکی
- محلول خوراکی سیپروفلوکساسین شامل دو بطری است: یکی حاوی گرانول و دیگری حاوی مایع.
- گرانول‌ها را در بطری بزرگ‌تر بریزید و به آن آب اضافه نکنید.
- درب بطری را ببندید و به مدت ۱۵ ثانیه تکان دهید تا کاملاً مخلوط شود.
- برای اندازه‌گیری دوز صحیح، حتماً از سرنگ یا قاشق پلاستیکی همراه دارو استفاده کنید. از قاشق‌های معمولی آشپزخانه استفاده نکنید، زیرا دوز دقیق را اندازه‌گیری نمی‌کنند.
قطره چشمی
- دست‌های خود را بشویید.
- به آرامی پلک پایین را بکشید و سر را به عقب خم کنید.
- بطری را روی چشم نگه دارید و ۱ تا ۲ قطره در فضای بین پلک و چشم بریزید.
- در صورت نیاز به قطره دوم، مراحل را تکرار کنید.
قطره گوش
- قطره‌های گوش را به‌مدت چند دقیقه در دستان خود نگه دارید تا گرم شوند.
- دست‌های خود را بشویید.
- سر را به یک طرف خم کنید و قطره‌ها را در گوش آسیب‌دیده بریزید.
- پس از ریختن قطره‌ها، حداقل ۵ دقیقه دراز بکشید تا دارو جذب شود.
- از تماس قطره‌چکان با گوش خودداری کنید تا از گسترش عفونت جلوگیری شود.
مدت زمان مصرف سیپروفلوکساسین
مدت درمان با سیپروفلوکساسین معمولاً بین یک تا دو هفته است، اما بسته به نوع عفونت، ممکن است از یک روز تا سه ماه متغیر باشد. پزشک شما مدت دقیق درمان را تعیین می‌کند.
⚠️ توجه: حتی اگر علائم بهبود یافتند، دوره درمان را کامل کنید. قطع زودهنگام دارو ممکن است باعث عود عفونت یا ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی شود.
اگر دوزی را فراموش کردید
- اگر یک نوبت مصرف را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه زمان نوبت بعدی فرا رسیده باشد. در این صورت، دوز فراموش‌شده را نادیده بگیرید و طبق برنامه معمول ادامه دهید.
- هرگز دو دوز را همزمان مصرف نکنید.
در صورت مصرف بیش از حد
🔴 قرص یا محلول خوراکی: مصرف بیش از حد ممکن است باعث تهوع، استفراغ، اسهال، تپش قلب یا تشنج (در افراد مبتلا به صرع) شود. در این شرایط، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.
🔵 قطره‌های چشمی یا گوشی: مصرف بیش از حد معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند.
عوارض جانبی سیپروفلوکساسین
سیپروفلوکساسین، مانند سایر داروها، ممکن است در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد کند. با این حال، همه افراد این عوارض را تجربه نمی‌کنند. در ادامه به برخی از عوارض رایج و جدی این دارو اشاره می‌شود:
عوارض جانبی رایج
این عوارض در بیش از ۱ نفر از هر ۱۰۰ نفر رخ می‌دهد. برای مدیریت این عوارض، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
🔴 احساس تهوع: سعی کنید دارو را با غذا مصرف کنید.
🔴 اسهال: مایعات فراوان بنوشید و از غذاهای سبک استفاده کنید.
🔴 قرمزی یا ناراحتی در چشم: از قطره‌های چشمی مرطوب‌کننده استفاده کنید.
🔴 طعم بد در دهان: آبنبات یا آدامس بدون قند بجوید.
🔴 لکه‌های سفید روی چشم: در صورت تداوم، با پزشک مشورت کنید.
اگر این اقدامات مؤثر نبودند یا عوارض بیش از چند روز ادامه یافتند، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
عوارض جانبی جدی
این عوارض نادر هستند و معمولاً در کمتر از ۱ نفر از هر ۱۰۰ نفر اتفاق می‌افتند. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، مصرف دارو را قطع کرده و بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید:
🔴 تغییرات خلقی یا رفتاری: مانند اضطراب، افسردگی، حملات پانیک یا گیجی.
🔴 مشکلات خواب یا حافظه: اگر در به خواب رفتن یا به خاطر سپردن چیزها مشکل دارید.
🔴 درد یا تورم در مفاصل و تاندون‌ها: به‌ویژه در مچ پا، ساق پا، شانه یا بازوها. این مشکل ممکن است حتی چند ماه پس از قطع دارو نیز رخ دهد.
🔴 ضعف عضلانی یا احساسات غیرطبیعی: مانند سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی یا سوزش در پاها یا بازوها.
🔴 مشکلات بینایی، شنوایی یا چشایی: مانند وزوز گوش، کاهش چشایی یا تغییرات بینایی.
🔴 اسهال شدید: به‌ویژه اگر حاوی خون یا مخاط باشد یا بیش از ۴ روز ادامه یابد.
🔴 تپش قلب یا ضربان نامنظم: اگر ضربان قلب شما سریع‌تر یا نامنظم شده است.
🔴 تنگی نفس یا تورم: به‌ویژه در مچ پا، پاها یا شکم.
سیپروفلوکساسین در دوران بارداری، شیردهی و باروری
بارداری
🔹 قرص و محلول خوراکی سیپروفلوکساسین معمولاً در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.
🔹 استفاده از قطره‌های چشمی یا گوشی در این دوران معمولاً بی‌خطر است.
🔹 اگر قصد بارداری دارید یا باردار هستید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است یک آنتی‌بیوتیک جایگزین برای شما تجویز شود.
شیردهی
🔹 در صورت سالم بودن نوزاد، مصرف سیپروفلوکساسین در دوران شیردهی معمولاً بی‌خطر است.
🔹 این دارو به مقدار کم وارد شیر مادر می‌شود و بعید است که باعث عوارض جانبی در نوزاد شود. با این حال، در موارد نادر، اسهال شدید در نوزادان گزارش شده است.
🔹 اگر نوزاد شما دچار مشکلاتی مانند اسهال، برفک دهان یا بثورات پوستی شد، با پزشک یا ماما تماس بگیرید.
باروری
🔹 شواهدی مبنی بر تأثیر منفی سیپروفلوکساسین بر باروری مردان یا زنان وجود ندارد.
🔹 با این حال، اگر قصد بارداری دارید، قبل از مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی سیپروفلوکساسین
داروهایی که با سیپروفلوکساسین تداخل دارند
برخی داروها ممکن است اثربخشی سیپروفلوکساسین را کاهش دهند یا عوارض جانبی آن را افزایش دهند. در صورت مصرف هر یک از داروهای زیر، حتماً پزشک خود را مطلع کنید:
🔴 آنتی‌اسیدها: حداقل ۲ ساعت قبل یا ۴ ساعت بعد از مصرف سیپروفلوکساسین استفاده کنید.
🔴 متوترکسات: داروی مورد استفاده در درمان آرتریت روماتوئید.
🔴 فنی‌توئین: داروی ضد تشنج.
🔴 استروئیدها: مانند پردنیزولون.
🔴 تئوفیلین یا آمینوفیلین: داروهای مورد استفاده در آسم.
🔴 تیزانیدین: داروی شل‌کننده عضلات.
🔴 وارفارین: داروی ضد لخته شدن خون.
مکمل‌ها و داروهای گیاهی
🔴 مکمل‌های آهن، کلسیم یا روی: حداقل ۲ ساعت قبل یا بعد از مصرف سیپروفلوکساسین استفاده کنید.
🔴 داروهای گیاهی: اطلاعات کافی درباره ایمنی مصرف همزمان آن‌ها با سیپروفلوکساسین وجود ندارد.
نکته پایانی:
همیشه قبل از مصرف هر دارو یا مکمل جدید، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید تا از عدم وجود تداخلات خطرناک اطمینان حاصل کنید.
سوالات متداول
قرص سیپروفلوکساسین ۵۰۰ برای چیست؟
قرص سیپروفلوکساسین ۵۰۰ یک آنتی‌بیوتیک قوی است که برای درمان عفونت‌های باکتریایی مانند عفونت‌های ادراری، عفونت‌های تنفسی، عفونت‌های پوستی، عفونت‌های استخوانی و مفاصل، و برخی عفونت‌های گوارشی استفاده می‌شود.
عوارض قرص سیپروفلوکساسین ۵۰۰ چیست؟
عوارض شایع این دارو شامل تهوع، اسهال، سرگیجه، سردرد و حساسیت به نور است. در موارد نادر، ممکن است باعث عوارض جدی‌تری مانند تاندونیت، آسیب کبدی یا واکنش‌های آلرژیک شدید شود.
نحوه مصرف سیپروفلوکساسین ۵۰۰ چگونه است؟
معمولاً قرص سیپروفلوکساسین ۵۰۰ دو بار در روز (هر ۱۲ ساعت) با مقدار آب کافی مصرف می‌شود. بهتر است این دارو با معده خالی یا دو ساعت پس از غذا مصرف شود، مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد.
آیا قرص سیپروفلوکساسین برای عفونت ادراری موثر است؟
بله، قرص سیپروفلوکساسین یکی از داروهای رایج برای درمان عفونت‌های ادراری ناشی از باکتری‌های حساس است. با این حال، مصرف آن باید تحت نظر پزشک باشد.
آیا قرص سیپروفلوکساسین برای عفونت گلو خوب است؟
بله، اگر عفونت گلو ناشی از باکتری‌های حساس باشد، قرص سیپروفلوکساسین می‌تواند موثر باشد. اما برای عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا، این دارو تاثیری ندارد.
آیا قرص سیپروفلوکساسین برای عفونت رحم مناسب است؟
در برخی موارد، پزشکان ممکن است سیپروفلوکساسین را برای درمان عفونت‌های رحمی یا لگنی ناشی از باکتری‌های حساس تجویز کنند. اما تشخیص و تجویز دقیق باید توسط پزشک انجام شود.
عوارض مصرف همزمان قرص مترونیدازول و سیپروفلوکساسین چیست؟
مصرف همزمان این دو دارو ممکن است باعث افزایش عوارض گوارشی مانند تهوع، استفراغ و اسهال شود. همچنین، ممکن است خطر عوارض عصبی مانند سرگیجه یا سردرد افزایش یابد. حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
آیا قرص سیپروفلوکساسین برای عفونت قارچی واژن موثر است؟
خیر، سیپروفلوکساسین یک آنتی‌بیوتیک است و فقط روی عفونت‌های باکتریایی موثر است. برای درمان عفونت‌های قارچی واژن، باید از داروهای ضدقارچ مانند فلوکونازول یا کلوتریمازول استفاده شود.
منبع : nhs
