۸ خاصیت شگفت انگیز گشنیز که سلامتی شما را دگرگون می‌کند!

گشنیز، یکی از گیاهان معطر با خواص فراوان آنتی‌اکسیدانی، نقش برجسته‌ای در زمینه‌های آشپزی و بهداشت سلامت ایفا می‌کند. این گیاه نه تنها طعم و عطر خاصی به غذاها می‌بخشد، بلکه می‌تواند در کاهش قند خون، مقابله با عفونت‌ها و بهبود عملکرد قلب، مغز، پوست و دستگاه گوارش مؤثر باشد.

گیاه گشنیز که با نام علمی Coriandrum sativum شناخته می‌شود، به خانواده‌ی جعفری، هویج و کرفس تعلق دارد. در ایالات متحده، برگ‌های این گیاه به نام “گشنیز” و دانه‌های آن به نام “کرفس” شناخته می‌شوند، در حالی که در بسیاری از نقاط دیگر جهان، به آن‌ها به ترتیب “برگ گشنیز” و “دانه گشنیز” اطلاق می‌شود. همچنین، این گیاه به عنوان “جعفری چینی” نیز شناخته می‌شود.

بیشتر بخوانید:

۷ تا از بهترین فواید دانه چیا برای سلامتی

۱۲ فواید شگفت‌انگیز آویشن برای سلامتی که باید بدانید!

۱۱ فایده شگفت‌انگیز زنجبیل : از تسکین تهوع تا پیشگیری از سرطان

بسیاری از مردم از گشنیز در تهیه‌ی انواع غذاها از جمله سوپ، سالسا و غذاهای هندی، خاورمیانه‌ای و آسیایی مانند کاری و ماسالا استفاده می‌کنند. برگ‌های این گیاه معمولاً به صورت تازه مصرف می‌شوند، در حالی که دانه‌های آن به صورت خشک یا آسیاب‌شده در دستورهای پخت استفاده می‌گردند.برای اجتناب از هرگونه سردرگمی، در این مقاله به بررسی دقیق و جداگانه‌ی بخش‌های مختلف گیاه گشنیز پرداخته می‌شود.

✅ ۸ فایده‌ی برجسته‌ی گشنیز برای سلامتی

۱. کاهش قند خون

قند خون بالا به عنوان یکی از عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ شناخته می‌شود. دانه‌ها، عصاره و روغن گشنیز می‌توانند به کاهش قند خون کمک کنند. در واقع، افرادی که قند خون پایین دارند یا تحت درمان داروهای دیابت قرار می‌گیرند، باید در مصرف این گیاه احتیاط کنند، زیرا اثرات آن در کاهش قند خون بسیار قوی است.

تحقیقات انجام‌شده بر روی حیوانات نشان می‌دهد که دانه‌های گشنیز با افزایش فعالیت آنزیمی که به حذف قند از خون کمک می‌کند، باعث کاهش قند خون می‌شوند.

یک مطالعه بر روی موش‌های مبتلا به چاقی و قند خون بالا نشان داد که یک دوز واحد (۹.۱ میلی‌گرم به ازای هر پوند وزن بدن یا ۲۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم) از عصاره‌ی دانه‌های گشنیز، قند خون را در عرض ۶ ساعت تا ۴ میلی‌مول در لیتر کاهش می‌دهد. این اثر مشابه با عملکرد داروهای کاهش‌دهنده‌ی قند خون مانند گلی بن کلامید است.

در یک مطالعه‌ی مشابه، مشاهده شد که دوز مشابهی از عصاره‌ی دانه‌های گشنیز نه تنها باعث کاهش قند خون می‌شود، بلکه ترشح انسولین را در موش‌های مبتلا به دیابت نسبت به گروه کنترل افزایش می‌دهد.

✅ ۲. سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های تقویت‌کننده‌ی سیستم ایمنی

گشنیز حاوی طیف گسترده‌ای از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است که می‌توانند از آسیب سلولی ناشی از رادیکال‌های آزاد جلوگیری کنند.

خواص ضدالتهابی و محافظت‌کننده‌ی عصبی
تحقیقات نشان داده‌اند که آنتی‌اکسیدان‌های موجود در گشنیز نقش مهمی در کاهش التهاب بدن ایفا می‌کنند. این ترکیبات شامل ترپینن، کوئرستین و توکوفرول‌ها هستند که به‌طور بالقوه می‌توانند اثرات ضدسرطانی، تقویت‌کننده‌ی سیستم ایمنی و محافظت‌کننده‌ی عصبی داشته باشند.

یک مطالعه‌ی آزمایشگاهی نشان داد که عصاره‌ی دانه‌های گشنیز نه تنها التهاب را کاهش می‌دهد، بلکه رشد سلول‌های سرطانی در ریه، پروستات، سینه و روده‌ی بزرگ را نیز مهار می‌کند.

خلاصه
گشنیز منبع غنی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که اثرات تقویت‌کننده‌ی سیستم ایمنی، ضدسرطانی، ضدالتهابی و محافظت‌کننده‌ی عصبی دارند.

✅ ۳. سلامت قلب

بررسی‌های علمی نشان داده‌اند که گشنیز می‌تواند به کاهش عوامل خطر بیماری‌های قلبی مانند فشار خون بالا و سطح کلسترول بد (LDL) کمک کند.

اثرات ادرارآور و کاهش فشار خون
عصاره‌ی گشنیز به‌عنوان یک ماده‌ی ادرارآور عمل کرده و به بدن کمک می‌کند تا سدیم و آب اضافی را دفع کند. این خاصیت می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.

کاهش کلسترول و افزایش HDL
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که گشنیز می‌تواند سطح کلسترول را تنظیم کند. یک مطالعه بر روی موش‌ها نشان داد که مصرف دانه‌های گشنیز باعث کاهش قابل‌توجه کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) می‌شود.

نقش ادویه‌ها در سلامت قلب
بسیاری از افراد متوجه شده‌اند که استفاده از گیاهان و ادویه‌های تند مانند گشنیز به آن‌ها کمک می‌کند تا مصرف سدیم خود را کاهش دهند. این موضوع می‌تواند به بهبود سلامت قلب کمک کند. به‌علاوه، جمعیت‌هایی که مقادیر زیادی گشنیز و سایر ادویه‌ها مصرف می‌کنند، میزان ابتلا به بیماری‌های قلبی کمتری دارند، به‌ویژه در مقایسه با افرادی که از رژیم غذایی غربی (با میزان بالایی از نمک و شکر) استفاده می‌کنند.

خلاصه
گشنیز می‌تواند با کاهش فشار خون، کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL)، به محافظت از سلامت قلب کمک کند. به نظر می‌رسد رژیم غذایی غنی از ادویه‌ها با خطر کمتر بیماری‌های قلبی مرتبط است.

✅ ۴. سلامت مغز

بسیاری از بیماری‌های مغزی مانند پارکینسون، آلزایمر و ام‌اس با التهاب مرتبط هستند. خواص ضدالتهابی گشنیز می‌تواند به محافظت از مغز در برابر این بیماری‌ها کمک کند.

محافظت از سلول‌های عصبی
یک مطالعه بر روی موش‌ها نشان داد که عصاره‌ی گشنیز می‌تواند از آسیب سلول‌های عصبی در اثر تشنج‌های ناشی از داروها محافظت کند. این اثر احتمالاً به دلیل وجود ترکیبات آنتی‌اکسیدانی در گشنیز است.

بهبود حافظه و کاربرد در آلزایمر
یک مطالعه دیگر نشان داد که برگ‌های گشنیز می‌توانند عملکرد حافظه را بهبود بخشند. این یافته نشان می‌دهد که گشنیز ممکن است در مدیریت بیماری آلزایمر مؤثر باشد.

مدیریت اضطراب
این گیاه همچنین ممکن است به کاهش علائم اضطراب کمک کند. مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که عصاره‌ی گشنیز تقریباً به اندازه‌ی دیازپام (یک داروی رایج برای درمان اضطراب) در کاهش علائم این اختلال مؤثر است.

نیاز به تحقیقات بیشتر
لازم به ذکر است که برای تأیید این اثرات، نیاز به انجام تحقیقات بیشتری بر روی انسان‌ها وجود دارد.

خلاصه
ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود در گشنیز می‌توانند التهاب مغزی را کاهش دهند، عملکرد حافظه را بهبود بخشند و علائم اضطراب را کاهش دهند. با این حال، برای تأیید این اثرات، تحقیقات بیشتری ضروری است.

✅ ۵. بهبود هضم و سلامت روده کمک کند

روغن استخراج‌شده از دانه‌های گشنیز می‌تواند به تسریع و تقویت فرآیند هضم سالم کمک کند.

کاهش علائم سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)
یک مطالعه‌ی هشت‌هفته‌ای بر روی ۳۲ فرد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر نشان داد که مصرف ۳۰ قطره از یک داروی گیاهی حاوی گشنیز، سه بار در روز، به‌طور قابل‌توجهی درد، نفخ و ناراحتی شکمی را در مقایسه با گروه دارونما کاهش می‌دهد.

افزایش اشتها
در طب سنتی ایران، از عصاره‌ی گشنیز به‌عنوان اشتها‌آور استفاده می‌شود. یک مطالعه‌ی حیوانی نشان داد که این عصاره می‌تواند اشتها را در مقایسه با موش‌های کنترلی که آب یا ترکیبات دیگر دریافت نکرده‌اند، افزایش دهد.

خلاصه
این گیاه می‌تواند به کاهش علائم ناخوشایند گوارشی مانند نفخ و ناراحتی شکمی که اغلب در افراد مبتلا به IBS مشاهده می‌شود، کمک کند. همچنین ممکن است اشتها را در برخی افراد افزایش دهد.

✅ ۶. مبارزه با عفونت‌ها

گشنیز حاوی ترکیبات ضد‌میکروبی است که می‌توانند به مبارزه با برخی عفونت‌ها و بیماری‌های ناشی از غذا کمک کنند.

مبارزه با باکتری‌های خطرناک
ترکیبی به نام دودسنال در گشنیز می‌تواند با باکتری‌هایی مانند سالمونلا که می‌تواند باعث مسمومیت غذایی تهدیدکننده‌ی زندگی شود، مبارزه کند. این باکتری سالانه حدود ۱.۲ میلیون نفر را در ایالات متحده تحت تأثیر قرار می‌دهد.

همچنین، یک مطالعه‌ی آزمایشگاهی نشان داد که دانه‌های گشنیز، مشابه سایر ادویه‌های هندی، می‌توانند با باکتری‌های مسئول عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) مقابله کنند.

کاربرد در فرمولاسیون‌های ضد‌باکتری
تحقیقات دیگر پیشنهاد می‌کنند که روغن گشنیز به دلیل توانایی‌اش در مبارزه با بیماری‌های ناشی از غذا و عفونت‌های بیمارستانی، باید در فرمولاسیون‌های ضد‌باکتری استفاده شود.

خلاصه
این گیاه دارای خواص ضد‌میکروبی است که می‌تواند به مبارزه با بیماری‌های ناشی از غذا و عوامل بیماری‌زا مانند سالمونلا کمک کند.

✅ ۷. سلامت پوست

گشنیز می‌تواند فواید متعددی برای سلامت پوست داشته باشد، از جمله بهبود بثورات خفیف مانند درماتیت.

اثرات تسکین‌دهنده‌ی پوستی
در یک مطالعه، عصاره‌ی گشنیز به‌تنهایی قادر به درمان بثورات پوشک در نوزادان نبود، اما می‌تواند به‌عنوان بخشی از یک درمان جایگزین در کنار سایر ترکیبات تسکین‌دهنده مورد استفاده قرار گیرد.

محافظت در برابر پیری و آسیب‌های ناشی از اشعه‌ی UVB
مطالعات نشان می‌دهند که آنتی‌اکسیدان‌های موجود در عصاره‌ی گشنیز می‌توانند از آسیب سلولی که منجر به پیری زودرس پوست می‌شود، جلوگیری کنند. همچنین این ترکیبات می‌توانند از آسیب پوستی ناشی از اشعه‌ی ماوراء بنفش B (UVB) محافظت کنند.

بسیاری از افراد از آب برگ‌های این گیاه برای درمان مشکلات پوستی مانند آکنه، رنگدانگی، چربی یا خشکی استفاده می‌کنند. با این حال، تحقیقات علمی کافی در این زمینه وجود ندارد.

خلاصه
این گیاه حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که می‌توانند پوست شما را در برابر پیری و آسیب‌های ناشی از خورشید محافظت کنند. همچنین ممکن است به بهبود بثورات پوستی خفیف کمک کند.

✅ ۸. به‌راحتی به رژیم غذایی خود اضافه کنید

تمام قسمت‌های گیاه Coriandrum sativum خوراکی هستند، اما طعم دانه‌ها و برگ‌های آن بسیار متفاوت است. در حالی که دانه‌های گشنیز طعمی خاکی دارند، برگ‌های آن تند و شبیه به مرکبات هستند؛ البته برخی افراد طعم صابونی در آن تشخیص می‌دهند.

استفاده از دانه‌های گشنیز
دانه‌های کامل این گیاه را می‌توان به غذاهای پخته‌شده، سبزیجات ترشی، مخلوط‌های ادویه‌ای، سبزیجات برشته و غذاهای حاوی عدس اضافه کرد. گرم کردن این دانه‌ها عطر آن‌ها را آزاد کرده و می‌توان آن‌ها را برای استفاده در خمیرها و ترکیبات مختلف آسیاب کرد.

استفاده از برگ‌های گشنیز
برگ‌های گشنیز – که به آن گشنیز نیز گفته می‌شود – برای تزئین سوپ یا استفاده در سالادهای سرد، عدس، سالسا گوجه‌فرنگی تازه یا غذاهای رشته‌فرنگی تایلندی ایده‌آل است. همچنین می‌توانید آن‌ها را با سیر، بادام‌زمینی، شیر نارگیل و آب لیمو پوره کرده و به‌عنوان خمیری برای بوریتو، سالسا یا ماریناد استفاده کنید.

خلاصه
دانه‌ها و برگ‌های گشنیز هر دو برای پخت‌وپز روزمره مفید هستند، اما طعم‌های متفاوت آن‌ها تعیین‌کننده‌ی بهترین کاربردشان در غذاها هستند.

✅ نتیجه گیری

این گیاه ، یک گیاه معطر و سرشار از آنتی‌اکسیدان، دارای کاربردهای گسترده‌ای در آشپزی و فواید متعددی برای سلامتی است. این گیاه می‌تواند به کاهش قند خون، مبارزه با عفونت‌ها و بهبود سلامت قلب، مغز، پوست و دستگاه گوارش کمک کند.

شما می‌توانید به‌راحتی دانه یا برگ این گیاه – که گاهی به نام گشنیز شناخته می‌شود – را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

نکته‌ی مهم: بسیاری از مطالعات ذکر‌شده از عصاره‌های غلیظ استفاده کرده‌اند، که تشخیص اینکه چه مقدار دانه یا برگ این گیاه برای بهره‌مندی از فواید مشابه نیاز است، دشوار است.

سوالات متداول

۱. تخم گشنیز برای چی خوبه؟

تخم این گیاه به دلیل خواص تقویت‌کننده‌ی سیستم ایمنی، کاهش قند خون و بهبود سلامت قلب بسیار مفید است. همچنین، این دانه‌ها حاوی ترکیبات ضد میکروبی هستند که می‌توانند به مبارزه با عفونت‌ها کمک کنند.

۲. خواص تخم گشنیز چیست؟

تخم این گیاه سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی است که می‌تواند به کاهش التهاب، بهبود هضم و تنظیم فشار خون کمک کند. این دانه‌ها همچنین می‌توانند در کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) مؤثر باشند.

۳. خواص گشنیز برای مردان چیست؟

این گیاه می‌تواند به مردان در مدیریت استرس و اضطراب کمک کند، زیرا خواص آرام‌بخشی دارد. همچنین، به دلیل وجود آنتی‌اکسیدان‌ها، می‌تواند سلامت پروستات را حفظ کند و به بهبود عملکرد جنسی کمک نماید.

۴. طریقه مصرف تخم گشنیز چگونه است؟

تخم این گیاه را می‌توان به صورت خشک یا آسیاب‌شده در غذاهای مختلف مانند سبزیجات ترشی، مخلوط‌های ادویه‌ای و حتی خمیرها استفاده کرد. همچنین، می‌توان آن را به صورت چای عصاره یا مکمل مصرف کرد. گرم کردن دانه‌ها قبل از استفاده، عطر و طعم آن‌ها را تقویت می‌کند.

۵. خواص گشنیز برای رحم چیست؟

این گیاه به دلیل خواص ضدالتهابی و تنظیم‌کننده‌ی هورمون‌ها می‌تواند به بهبود سلامت رحم کمک کند. این گیاه ممکن است در کاهش علائم دوران قاعدگی و تسکین دردهای مرتبط با رحم مؤثر باشد. با این حال، قبل از مصرف مداوم، مشورت با پزشک توصیه می‌شود.

۶. خواص و مضرات دانه گشنیز چیست؟

دانه‌های این گیاه به دلیل خواص ضد میکروبی، ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی، می‌توانند به سلامت عمومی بسیار کمک کنند. با این حال، مصرف بیش از حد آن ممکن است باعث عوارضی مانند حساسیت یا اختلال در سیستم گوارش شود. افرادی که تحت درمان داروهای خاصی هستند، باید قبل از مصرف گشنیز با پزشک مشورت کنند.

منبع : healthline