نمیتوان انکار کرد که فضای استارتاپی ایران همواره با تعارف و اغراق گره خورده است. بسیاری از تعاریف و تمجیدهایی که در شبکههای اجتماعی مشاهده می‌شود، بیشتر شبیه به داد و ستدهای رسانه‌ای میان گروه‌های مختلف است تا ارزیابی‌های واقع‌گرایانه.براساس گزارشی از گروه ویژه تابناک، دیجی کالا که روزگاری یکی از موفق‌ترین بازیگران عرصه تجارت الکترونیک ایران به شمار می‌رفت، اکنون با شرایطی پرنوسان مواجه است. دیگر آن برند پویا و الهام‌بخشی نیست که فعالان اکوسیستم دیجیتال از آن یاد می‌کردند.
✅ پایان انحصار؛ ظهور رقبای جدی
پس از کنار رفتن بامیلو، دیجی کالا مدت‌ها بی‌رقیب فعالیت کرد، اما حالا با رقابت شدید فروشگاههای آنلاین متعددی روبه‌رو شده است. شرایط تغییر کرده و دیگر نمیتوان از برتری بی‌چون‌وچرای آن سخن گفت.
✅ ادعای قیمت پایین؛ واقعیت یا تبلیغ؟
در گذشته دیجی کالا مدعی بود که محصولات را ارزان‌تر از سایر فروشندگان عرضه می‌کند، اما این ادعا امروزه به چالش کشیده شده است. کاربران با جست‌وجویی ساده به منابعی می‌رسند که قیمت‌هایی پایین‌تر از این فروشگاه ارائه می‌دهند.
✅ شباهت‌سازی بی‌ثمر با برندهای جهانی
یکی از نقاط ضعف اساسی دیجی کالا زمانی شکل گرفت که مدیران آن خود را «آمازون ایران» پنداشتند و در ظاهر تلاش کردند شبیه این غول آمریکایی شوند، در حالی که نه توان مالی و نه زیرساخت لازم برای این شباهت‌سازی وجود داشت.
✅ واقعیت پشت پرده تصاویر پر زرق‌وبرق
دیجی کالا همواره با انتشار عکس‌ها و ویدئوهایی از انبارهای بزرگ و تورهای بازدید از مراکز پردازش، سعی در ساختن تصویری حرفهای داشته است؛ اما شرایط سخت کاری، نارضایتی فروشندگان و شکایت خریداران واقعیت‌های نادیده‌گرفته‌شده‌ای هستند که نمیتوان آن‌ها را پنهان کرد.
✅ کاهش تنوع محصولات و نبود موجودی
مشتریانی که سال‌ها با دیجی کالا خرید کرده‌اند، امروز شاهد کاهش قابل توجه تنوع کالا و افزایش تعداد اقلام ناموجود هستند؛ مسئله‌ای که موجب شده خریداران به سمت فروشگاه‌هایی با موجودی کامل‌تر بروند.
✅ رویدادهایی با الگوبرداری ناقص از برندهای بزرگ
برگزاری رویدادهایی با الگوبرداری از اپل و مایکروسافت و نیز سخنرانی‌هایی که فاقد تاثیرگذاری و انسجام هستند، بیش از آنکه جذابیت داشته باشند، ضعف دیجی کالا را در نوآوری و بومی‌سازی استراتژی‌ها نمایان می‌کنند.
✅ آگاهی مشتریان؛ ضربه‌ای به اعتبار گذشته
در سال‌های اخیر، تقریبا روزی نبوده که کاربران در فضای مجازی نسبت به تجربه خرید خود از دیجی کالا ابراز نارضایتی نکنند. ارسال اشتباه، کیفیت پایین کالا، تأخیر در تحویل و عدم پاسخگویی مؤثر بخشی از این گلایه‌هاست.
✅ رقابت تازه از دل شبکههای اجتماعی
در شرایطی که اینترنت پرسرعت و گوشی‌های هوشمند به‌شدت فراگیر شده‌اند، فروشگاههای اینستاگرامی نیز به رقبایی جدی برای دیجی کالا تبدیل شده‌اند. فروشندگان ترجیح می‌دهند به‌جای پذیرش قوانین سخت‌گیرانه این پلتفرم، مستقیماً از طریق شبکههای اجتماعی با مشتریان در ارتباط باشند.
✅ تغییر نقش دیجی کالا؛ از فروشگاه تا مرجع اطلاعات
امروزه بسیاری از کاربران، دیجی کالا را بیشتر به‌عنوان منبعی برای مشاهده مشخصات فنی، عکس‌ها و بررسی‌های کاربران می‌شناسند تا مکانی برای خرید نهایی. نقش آن در تعیین قیمت بازار نیز به‌تدریج کمرنگ‌تر شده است.
✅ آینده مبهم؛ ادامه مسیر با چالش‌های جدی
بررسی روند یک دهه اخیر نشان می‌دهد دیجی کالا با چالش‌های گسترده‌ای روبه‌روست. علاوه بر فروشندگان اینستاگرامی، پلتفرم‌های جدیدی وارد بازار شده‌اند که فشار رقابتی زیادی وارد کرده‌اند.
✅ مشکلات فنی در مقاطع حساس
در آذرماه ۱۴۰۰، هم‌زمان با جمعه سیاه، پلتفرم دیجی کالا به مدت ۳۸ دقیقه از دسترس خارج شد. این مشکل زیرساختی در یکی از مهم‌ترین روزهای فروش سال، نشانه‌ای از عدم آمادگی فنی کافی این شرکت بود.
✅ شکاف میان تصویرسازی رسانه‌ای و واقعیت بازار
هرچند کارشناسان در رسانه‌های تخصصی یا لینکدین دیدگاه‌هایی متفاوت ارائه می‌دهند، اما منطق حکم می‌کند که دیجی کالا دیگر آن برند بی‌رقیب سال‌های گذشته نیست و چشم‌انداز آینده آن با تردید همراه است.
✅ افول برند؛ آیا عرضه اولیه سهام راه نجات است؟
در شرایطی که بسیاری از فروشگاههای فیزیکی به‌راحتی محصولات خود را بدون نیاز به دیجی کالا می‌فروشند، آینده این شرکت روشن به نظر نمی‌رسد. با وجود تلاش‌هایی نظیر کمپین‌های مسؤولیت اجتماعی، فاصله زیادی با اعتماد گذشته مشتریان وجود دارد. گفتنی است که احتمال عرضه اولیه سهام این شرکت تا پایان سال مطرح شده است.
✅ سوالات متداول (FAQ)
آیا دیجیکالا هنوز بزرگترین فروشگاه آنلاین ایران است؟
دیجیکالا در گذشته یکی از برجستهترین نامها در حوزه تجارت الکترونیک ایران بود، اما با ظهور رقبای جدید و فروشگاههای آنلاین متعدد – به خصوص فروشندگان مستقل در شبکههای اجتماعی – دیگر نمیتوان آن را بزرگترین یا تنها فروشگاه قدرتمند دانست. در حال حاضر شاهد تنوع بیشتر در بازار و کاهش انحصار دیجیکالا هستیم.
چرا مشتریان از خدمات دیجیکالا ناراضی هستند؟
نارضایتیهای مشتریان عمدتاً ناشی از مشکلاتی مانند تاخیر در تحویل سفارشات، ارسال اشتباه محصول، کاهش موجودی کالاها، کیفیت ضعیف برخی محصولات، و همچنین عدم پاسخگویی کافی از سوی پشتیبانی است. همچنین تصاویر و ویدئوهای حرفهای منتشرشده اغلب با تجربه واقعی خرید فاصله زیادی دارد.
آیا عرضه عمومی سهام دیجیکالا میتواند به بهبود وضعیت آن کمک کند؟
عرضه اولیه سهام میتواند به جذب سرمایه و بهبود وضعیت مالی دیجیکالا کمک کند، اما به تنهایی نمیتواند مشکلات بنیادین مانند کاهش اعتماد مشتریان، کمبود موجودی، و رقابت شدید بازار را حل کند. بدون تغییر در استراتژی عملیاتی و بهبود کیفیت خدمات، این اقدام به معجزهگر بودن نخواهد رسید.
