فلوکونازول یک داروی ضد قارچی است که برای درمان عفونتهای ناشی از انواع مختلف قارچها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو همچنین می‌تواند جهت پیشگیری از ابتلا به عفونتهای قارچی مانند کاندیدا تجویز شود. مکانیسم عمل فلوکونازول بر پایه از بین بردن قارچها یا مخمرهایی است که عامل ایجاد عفونت هستند.
| نام دارو | فلوکونازول |
|---|---|
| کاربرد | درمان و پیشگیری از عفونتهای قارچی |
| شایع‌ترین عفونت‌ها | برفک دهان، برفک واژن، عفونتهای پوستی، عفونتهای مغزی ناشی از کریپتوکوک |
| فرم‌های موجود | کپسول، مایع خوراکی، تزریقی |
| نحوه مصرف | یک بار در روز، دوز بستگی به نوع عفونت دارد |
| عوارض جانبی شایع | سردرد، درد معده، اسهال، حالت تهوع، کهیر |
| موارد منع مصرف | واکنش آلرژیک، مشکلات قلبی، کلیوی، کبدی |
| جمعیت هدف | بزرگسالان و کودکان بالای ۱۶ سال |
| تداخلات دارویی | داروهای روان‌پزشکی، آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد افسردگی |
| مصرف در بارداری و شیردهی | تنها در صورت نیاز و تحت نظر پزشک |
بیشتر بخوانید:
پروپرانولول : کاربردها ، عوارض جانبی و نکات مهم برای مصرف
قرص کارتیژن فورت : تقویت مفاصل ، کاهش درد و بهبود تحرک
۱۲ مکمل تقویت کننده دوپامین برای بهبود خلق و خو و افزایش انرژی
یکی از شایع‌ترین عوامل ایجاد عفونتهای قارچی، مخمری به نام کاندیدا است. فلوکونازول برای درمان طیف وسیعی از عفونتهای ناشی از کاندیدا استفاده میشود، از جمله:
- برفک در مردان و زنان، مانند برفک واژن، التهاب پوست در ناحیه سر آلت تناسلی (بالانیت)، و برفک دهان.
- عفونتهای خونی یا سایر نقاط بدن.
- عفونتهای مغزی مانند مننژیت کریپتوکوکی که توسط قارچی به نام کریپتوکوک ایجاد میشود.
علاوه بر این، فلوکونازول برای پیشگیری از عفونتهای قارچی در افرادی که در معرض خطر هستند، مانند افراد با سیستم ایمنی ضعیف، بیماران پیوند مغز استخوان، افراد مبتلا به HIV، یا کسانی که در معرض خطر مننژیت کریپتوکوکی قرار دارند، تجویز میشود.
این دارو به صورت کپسول، مایع خوراکی و تزریقی در دسترس است. فرم تزریقی معمولاً در محیط‌های بیمارستانی استفاده میشود. فلوکونازول با نسخه پزشک قابل تهیه است، اما برخی از فرم‌های آن مانند کپسول‌های خوراکی برای درمان برفک واژن یا بالانیت بدون نسخه نیز در داروخانه‌ها موجود است. برخی از نام‌های تجاری این دارو شامل Azocan و Canesten Thrush می‌باشد.
نکات کلیدی درباره فلوکونازول:
- مصرف این دارو معمولاً یک بار در روز انجام میشود.
- دوز و مدت مصرف بستگی به نوع عفونت دارد.
- بهبود علائم برفک واژن، بالانیت یا برفک دهان معمولاً طی ۷ روز مشاهده میشود، اما در عفونتهای جدی‌تر ممکن است ۱ تا ۲ هفته زمان نیاز باشد.
- شایع‌ترین عوارض جانبی شامل حالت تهوع و اسهال است.
- تکمیل دوره درمان برای جلوگیری از عود عفونت ضروری است.
چه کسانی می‌توانند فلوکونازول مصرف کنند؟
- بیشتر بزرگسالان و کودکان بالای ۱۶ سال می‌توانند این دارو را برای درمان برفک واژن یا بالانیت استفاده کنند.
- کودکان کوچکتر و افراد بالای ۱۶ سال که برای شرایط خاص به این دارو نیاز دارند، باید تحت نظر پزشک آن را مصرف کنند.
موارد منع مصرف فلوکونازول:
این دارو برای برخی افراد مناسب نیست. اگر سابقه واکنش آلرژیک به فلوکونازول یا داروهای مشابه، بیماری‌های قلبی، مشکلات کلیوی یا کبدی، اختلالات خونی مانند پورفیری حاد، یا سطوح غیرطبیعی پتاسیم، کلسیم یا منیزیم در آزمایش خون دارید، قبل از مصرف با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
نحوه و زمان مصرف فلوکونازول:
- دستورالعمل‌های پزشک یا برچسب دارو را به دقت دنبال کنید.
- کپسول‌های فلوکونازول در دوزهای ۵۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ میلیگرم موجود هستند.
- مایع خوراکی این دارو در دو غلظت ۵۰ میلیگرم در ۵ میلی‌لیتر و ۲۰۰ میلیگرم در ۵ میلی‌لیتر عرضه میشود.
دوزهای معمول برای بزرگسالان:
- برفک دهان: ۵۰ میلیگرم روزانه به مدت ۷ تا ۱۴ روز.
- برفک واژن یا بالانیت: ۱۵۰ میلیگرم به صورت تک دوز.
- برفک واژن عودکننده: ۱۵۰ میلیگرم هر ۷۲ ساعت برای ۳ دوز، سپس ۱۵۰ میلیگرم هفتگی به مدت ۶ ماه.
- عفونتهای کاندیدا: ۲۰۰ تا ۸۰۰ میلیگرم روزانه برای چند هفته.
- مننژیت کریپتوکوکی: ۲۰۰ تا ۸۰۰ میلیگرم روزانه برای چند هفته.
- پیشگیری از عفونتهای قارچی در افراد با سیستم ایمنی ضعیف: ۵۰ تا ۴۰۰ میلیگرم روزانه تا بهبود گلبول�های سفید.
نحوه مصرف:
- کپسول‌ها و مایع فلوکونازول را می‌توان با یا بدون غذا مصرف کرد.
- کپسول‌ها را با آب کامل ببلعید و سعی کنید هر روز در زمان مشخصی مصرف کنید.
- برای مایع خوراکی، از قاشق پلاستیکی همراه دارو استفاده کنید و از قاشق‌های معمولی آشپزخانه استفاده نکنید.
مدت زمان مصرف:
مدت مصرف فلوکونازول بستگی به نوع عفونت و پاسخ بدن به درمان دارد. ممکن است یک دوز برای برفک واژن یا بالانیت کافی باشد، اما در عفونتهای جدی‌تر یا برای پیشگیری، ممکن است نیاز به مصرف طولانی‌مدت (چند هفته، ماه یا حتی سال) باشد. هرگز مصرف دارو را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید، حتی اگر احساس بهبودی داشته باشید. این کار به جلوگیری از بازگشت عفونت کمک میکند.
فراموشی مصرف دارو
اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد. در این صورت، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و نوبت بعدی را طبق برنامه معمول مصرف کنید. هرگز برای جبران دوز فراموش شده، دو دوز را همزمان مصرف نکنید.
اگر به طور مکرر مصرف دارو را فراموش می‌کنید، میتوانید از ابزارهایی مانند زنگ هشدار یا برنامه‌های یادآوری روی تلفن همراه استفاده کنید. همچنین میتوانید از داروساز خود در مورد روش‌های دیگر برای کمک به یادآوری مصرف دارو راهنمایی بخواهید. اگر فلوکونازول را هر ۷۲ ساعت یک‌بار یا هفته‌ای یک‌بار مصرف می‌کنید، استفاده از تقویم و علامت‌گذاری روزهای مصرف می‌تواند مفید باشد.
مصرف بیش از حد دارو
مصرف یک یا دو دوز اضافی فلوکونازول به طور معمول خطری ایجاد نمی‌کند. با این حال، در صورت مصرف بیش از حد، بهتر است با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
عوارض جانبی فلوکونازول
مانند تمام داروها، فلوکونازول نیز ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند، اگرچه همه افراد این عوارض را تجربه نمی‌کنند.
عوارض جانبی شایع
این عوارض در بیش از ۱ نفر از هر ۱۰۰ نفر رخ می‌دهد و شامل موارد زیر است:
- سردرد
- درد معده
- اسهال
- حالت تهوع یا استفراغ
- کهیر
برای کاهش این عوارض، میتوانید با پزشک یا داروساز مشورت کنید. اگر این علائم ادامه یافت یا شدید شد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
عوارض جانبی جدی
عوارض جانبی جدی نادر هستند و در کمتر از ۱ نفر از هر ۱۰۰ نفر اتفاق می‌افتند. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک تماس بگیرید:
- زردی پوست یا چشم‌ها (که ممکن است در پوست‌های تیره کمتر مشهود باشد)
- ادرار تیره یا مدفوع کم‌رنگ (نشانههای احتمالی مشکلات کبدی)
- کبودی آسان یا افزایش احتمال عفونت (نشانههای احتمالی اختلالات خونی)
- ضربان قلب نامنظم یا تند
- واکنشهای آلرژیک شدید مانند تورم صورت، گلو یا زبان، مشکل در تنفس یا بثورات پوستی شدید (آنافیلاکسی)
فلوکونازول در دوران بارداری، شیردهی و باروری
بارداری
فلوکونازول معمولاً در دوران بارداری تنها در موارد ضروری و زمانی که سایر درمان‌ها مؤثر نباشند، تجویز میشود. برای درمان برفک دهان، پزشک ممکن است ابتدا داروهای موضعی مانند کلوتریمازول را توصیه کند. در صورت نیاز به مصرف فلوکونازول، پزشک باید خطرات و مزایای آن را به دقت بررسی کند.
شیردهی
فلوکونازول در دوران شیردهی معمولاً بی‌خطر است، اما بهتر است تحت نظر پزشک مصرف شود. مقدار کمی از این دارو ممکن است وارد شیر مادر شود، اما این مقدار بسیار کمتر از دوز درمانی برای نوزادان است. در صورت مشاهده هرگونه تغییر در وضعیت نوزاد مانند کاهش اشتها، ناراحتی معده یا اسهال، با پزشک مشورت کنید.
باروری
هیچ شواهدی مبنی بر تأثیر فلوکونازول بر کاهش باروری در مردان یا زنان وجود ندارد.
تداخلات دارویی
فلوکونازول ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد. قبل از شروع مصرف، در صورت استفاده از هر یک از داروهای زیر، پزشک خود را مطلع کنید:
- داروهای روان‌پزشکی مانند پیموزاید، کوتیاپین، هالوپریدول یا لیتیوم
- داروهای ضد افسردگی مانند اسیتالوپرام یا ونلافاکسین
- آنتی‌بیوتیک‌ها مانند اریترومایسین یا کلاریترومایسین
- داروهای میگرن مانند ارگوتامین
- داروهای قلبی مانند آمیودارون
- داروهای ضد لخته خون مانند وارفارین یا دابیگاتران
- داروهای ضد صرع مانند کاربامازپین
- داروهای فشار خون مانند لوزارتان
- استاتین‌ها برای کاهش کلسترول
برای اطلاع از تداخلات کامل، بروشور داخل بسته دارو را مطالعه کنید یا با داروساز مشورت نمایید.
داروهای گیاهی و مکمل‌ها
اطلاعات کافی در مورد ایمنی مصرف همزمان فلوکونازول با داروهای گیاهی یا مکمل‌ها وجود ندارد. این ترکیبات معمولاً مانند داروهای شیمیایی آزمایش نمی‌شوند، بنابراین بهتر است قبل از مصرف هرگونه مکمل گیاهی با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
با رعایت این نکات و دستورالعمل‌ها، میتوانید از اثربخشی فلوکونازول بهره‌مند شوید و از عوارض ناخواسته جلوگیری کنید.
