گاباپنتین یک داروی تجویزی است که در گروه داروهای ضد تشنج قرار دارد. این دارو به‌عنوان یک آنالوگ گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) عمل می‌کند و با کاهش تحریک‌پذیری سلول‌های عصبی در مغز، نقش مهمی در کنترل تشنج و کاهش سیگنال‌های درد دارد. گاباپنتین با آرام کردن نورون‌های برانگیخته، به تسکین علائم مختلف کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید:
قرص لایریور (پرگابالین) : درمان صرع ، اضطراب و دردهای عصبی
موارد استفاده
این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای موارد زیر تأیید شده است:
- پیشگیری و کنترل تشنجهای جزئی:
این دارو برای بزرگسالان و کودکان بالای ۳ سال که از تشنج جزئی رنج می‌برند، تجویز میشود. - تسکین نورالژی پس از زونا:
در افراد بالغ، گاباپنتین به کاهش درد ناشی از زونا کمک می‌کند. زونا، یک عارضه ناشی از فعال شدن مجدد ویروس آبله‌مرغان، معمولاً با استرس یا ضعف سیستم ایمنی بروز می‌کند. درد مزمنی که پس از زونا ایجاد میشود، به نورالژی پس از هرپس (PHN) شناخته میشود. - درمان سندرم پای بیقرار:
گاباپنتین برای درمان موارد متوسط تا شدید این سندرم مؤثر است.
انواع محصولات گاباپنتین
این دارو به صورت عمومی و همچنین تحت برندهای مختلف عرضه میشود. برخی از اشکال دارویی آن شامل موارد زیر است:
- قرص‌ها:
قرص‌های ۳۰۰ و ۶۰۰ میلیگرمی (Gralise) و قرص‌های ۶۰۰ و ۸۰۰ میلیگرمی (Neurontin). - محلول خوراکی:
این محلول شامل ۲۵۰ میلی‌گرم گاباپنتین در هر ۵ میلی‌لیتر (۵۰ میلی‌گرم در هر میلی‌لیتر) است. - کپسول‌ها:
کپسول‌های ژلاتینی ۱۰۰، ۳۰۰ یا ۴۰۰ میلیگرمی تحت برند Neurontin یا گاباپنتین عمومی.
روش مصرف
- قرص Gralise:
این قرص باید همراه با وعده غذایی عصرانه و با یک لیوان پر آب مصرف شود. از جویدن یا خرد کردن آن خودداری کنید. - قرص Horizant:
همراه با غذا مصرف شود و قرص را به‌صورت کامل ببلعید. - سایر اشکال:
می‌توانند با یا بدون غذا مصرف شوند.
عوارض جانبی گاباپنتین
در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- واکنش آلرژیک:
بثورات پوستی، خارش، کهیر، تورم صورت یا زبان، و مشکلات تنفسی. - تغییرات رفتاری یا خلقی:
شامل افسردگی، افکار خودکشی، اضطراب، تحریک‌پذیری، یا تغییرات غیرمعمول در رفتار. - علائم ناهنجاری‌های کبدی یا کلیوی:
زرد شدن پوست یا چشم‌ها، ادرار تیره، وجود خون در ادرار، یا افزایش وزن و تورم پاها. - سایر علائم هشداردهنده:
ضعف شدید، درد عضلانی غیرمنتظره، یا تغییر رنگ لب‌ها و ناخن‌ها به آبی.
نکات مهم در مصرف گاباپنتین
این دارو باید دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف شود. از قطع ناگهانی این دارو بدون مشورت با پزشک خودداری کنید، زیرا ممکن است منجر به تشدید علائم شود.
شایع ترین عوارض جانبی
عوارض جانبی رایج گاباپنتین عبارتند از:
- احساس خستگی.
- سرگیجه.
- سردرد.
- حالت تهوع و استفراغ.
- تب.
- مشکل در صحبت کردن.
- عفونت‌های مکرر.
- کاهش حافظه.
- افزایش وزن.
- مشکلات حرکتی مانند عدم هماهنگی، بی‌ثباتی، لرزش و حرکات ناگهانی.
- مشکلات چشمی از جمله حرکات غیرطبیعی چشم و دوبینی.
در صورتی که این عوارض بهبود نیافتند، با پزشک معالج خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی جدی با گاباپنتین
آیا گاباپنتین با سایر داروها تداخل جدی دارد؟
مصرف همزمان گاباپنتین با داروهایی که موجب خواب‌آلودگی شدید یا کاهش هوشیاری می‌شوند، ممکن است مشکلات جدی تنفسی ایجاد کند. نمونه‌هایی از این داروها عبارتند از:
- داروهای مخدر تسکین درد.
- داروهای ضد اضطراب.
- داروهای ضد افسردگی.
- آنتی‌هیستامین‌ها.
افراد بالای ۶۵ سال و کسانی که به بیماری‌هایی مانند انسداد مزمن ریوی (COPD) مبتلا هستند، بیشتر در معرض خطر مشکلات تنفسی قرار دارند. در آغاز مصرف گاباپنتین یا هنگام افزایش دوز، باید به علائم خواب‌آلودگی شدید یا کاهش تنفس توجه داشته باشید.
در صورت بروز این علائم فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- گیجی.
- سرگیجه غیرعادی یا احساس سبکی سر.
- کاهش یا کندی تنفس.
- عدم پاسخ‌گویی (عدم توانایی در بیدار شدن).
- تغییر رنگ پوست به آبی یا خاکستری، به‌ویژه در نواحی لب‌ها و انگشتان.
داروها و محصولات تداخل‌کننده با گاباپنتین
برخی از محصولات و داروهایی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از:
- الکل.
- داروهای سرماخوردگی، سرفه و آلرژی حاوی آنتی‌هیستامین.
- داروهای خاص برای اضطراب یا خواب.
- داروهای ضد افسردگی مانند آمی‌تریپتیلین، فلوکستین و سرترالین.
- داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال و پریمیدون.
- داروهای گوارشی: در صورت مصرف آنتی‌اسیدهای حاوی آلومینیوم یا منیزیم، حداقل دو ساعت صبر کنید و سپس گاباپنتین را مصرف کنید.
- مواد بی‌حس‌کننده عمومی یا موضعی و شل‌کننده‌های عضلانی مورد استفاده در جراحی.
- داروهای مخدر تسکین درد.
مصرف الکل هنگام استفاده از این دارو
آیا می‌توانم هنگام مصرف گاباپنتین الکل بنوشم؟
خیر، توصیه میشود در طول مصرف این دارو از نوشیدن الکل خودداری کنید. ترکیب الکل با گاباپنتین می‌تواند موجب تشدید خواب‌آلودگی یا سرگیجه شود.
نکات مهم در مورد گاباپنتین
۱. قطع مصرف گاباپنتین
هیچ‌گاه بدون مشورت با پزشک خود، مصرف این دارو را متوقف نکنید. قطع ناگهانی این دارو ممکن است مشکلات جدی ایجاد کند، از جمله:
- افزایش خطر تشنج در صورتی که از گاباپنتین برای کنترل تشنج استفاده می‌کنید.
- عدم بهبود علائم در صورت استفاده از این دارو برای مشکلات دیگر.
همچنین، بدون مشورت با پزشک، میزان دوز مصرفی خود را تغییر ندهید. گاباپنتین را همیشه طبق دستور پزشک مصرف کنید.
۲. احتیاط در انجام فعالیت‌های خطرناک
تا زمانی که از تأثیر این دارو بر بدن خود مطمئن نشده‌اید، از رانندگی، کار با ماشین‌آلات سنگین، یا انجام فعالیت‌های خطرناک پرهیز کنید.
۳. مشاوره و مطالعه اطلاعات دارویی
بروشور اطلاعات همراه دارو را به دقت مطالعه کنید و در صورت داشتن هرگونه سؤال، با پزشک یا داروساز خود مشورت نمایید.
اطلاعات مورد نیاز قبل از شروع مصرف گاباپنتین
پیش از آغاز مصرف این دارو، پزشک خود را از موارد زیر مطلع کنید:
- وجود مشکلات ریوی یا تنفسی.
- ابتلا به دیابت.
- وجود مشکلات کلیوی یا انجام دیالیز.
- سابقه مشکلات خلقی، افسردگی، یا افکار و رفتارهای خودکشی.
- سابقه سوءمصرف مواد مخدر یا الکل.
- بارداری، تلاش برای باردار شدن یا شیردهی.
همچنین پزشک را از تمام داروهای مصرفی، شامل مکمل‌ها، ویتامین‌ها، محصولات گیاهی، داروهای تجویزی و بدون نسخه مطلع کنید.
مصرف گاباپنتین در دوران بارداری و شیردهی
۱. بارداری
تأثیر این دارو بر جنین به‌طور دقیق مشخص نیست. در صورت بارداری یا تصمیم به باردار شدن، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک با توجه به شرایط شما تصمیم می‌گیرد که آیا مصرف گاباپنتین در دوران بارداری ادامه یابد یا به داروی دیگری تغییر یابد.
۲. شیردهی
این دارو به شیر مادر منتقل میشود. اگر در دوران شیردهی هستید یا قصد شیردهی دارید، با پزشک خود در مورد گزینه‌های مناسب دارویی مشورت کنید.
مسائل مرتبط با اعتیاد و سوءمصرف
۱. آیا گاباپنتین یک ماده مخدر است؟
این دارو یک ماده مخدر نیست و در بیشتر ایالت‌ها به عنوان یک ماده کنترل‌شده طبقه‌بندی نمی‌شود. با این حال، در برخی ایالت‌های آمریکا (مانند کنتاکی، ویرجینیا، میشیگان، و تنسی) در دسته مواد کنترل‌شده سطح V قرار گرفته است.
۲. آیا گاباپنتین اعتیادآور است؟
این دارو ذاتاً اعتیادآور نیست، اما امکان سوءمصرف آن وجود دارد. در مواردی، گزارش‌هایی از سوءاستفاده از گاباپنتین ارائه شده است.
۳. علائم ترک گاباپنتین
مواردی از علائم ترک این دارو گزارش شده که عمدتاً در افراد مصرف‌کننده دوزهای بالاتر از حد توصیه‌شده یا برای مواردی غیر از کاربردهای تأیید‌شده رخ داده است.
مصرف بیش از حد گاباپنتین
گزارش‌هایی از مصرف بیش از حد این دارو وجود دارد. علائم گزارش‌شده شامل:
- دوبینی.
- اختلال در گفتار.
- خواب‌آلودگی.
- اسهال.
- کندی حرکات.
در صورت مصرف بیش از حد، بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنید.
سوالات متداول
۱. آیا قرص گاباپنتین برای پادرد خوب است؟
پاسخ:
بله، قرص گاباپنتین برای کاهش دردهای عصبی از جمله پادرد ناشی از مشکلات عصبی یا نوروپاتی محیطی تجویز میشود. با این حال، مصرف آن باید تحت نظر پزشک باشد.
۲. قرص گاباپنتین برای چه مواردی تجویز میشود؟
پاسخ:
گاباپنتین برای کنترل تشنجهای جزئی، کاهش دردهای عصبی پس از زونا، و درمان برخی اختلالات مانند سندرم پای بیقرار استفاده میشود.
۳. آیا کپسول گاباپنتین یک مسکن است؟
پاسخ:
این دارو به طور مستقیم یک مسکن عمومی نیست، اما در کاهش دردهای عصبی و التهابی مؤثر است. این دارو برای دردهای ناشی از آسیب عصبی کاربرد دارد.
۴. قرص گاباپنتین ۱۰۰ برای چیست؟
پاسخ:
واحد ۱۰۰ میلیگرمی معمولاً برای شروع درمان دردهای عصبی خفیف یا کنترل تشنج در کودکان و بزرگسالان استفاده میشود.
۵. قرص گاباپنتین ۳۰۰ برای چیست؟
پاسخ:
واحد ۳۰۰ میلیگرمی برای تسکین دردهای عصبی متوسط تا شدید، درمان سندرم پای بیقرار، و پیشگیری از تشنج در افراد مبتلا تجویز میشود.
۶. کپسول گاباپنتین رازک ۱۰۰ برای چیست؟
پاسخ:
کپسول گاباپنتین رازک ۱۰۰ میلیگرمی برای درمان دردهای عصبی خفیف و کنترل برخی اختلالات تشنجی کاربرد دارد. این محصول توسط شرکت رازک تولید میشود.
۷. کپسول گاباپنتین ۱۰۰ چه کاربردی دارد؟
پاسخ:
این واحد دارو برای شروع درمان دردهای عصبی، مدیریت تشنجهای جزئی و کاهش علائم سندرم پای بیقرار تجویز میشود.
۸. کپسول گاباپنتین ۳۰۰ چه کاربردی دارد؟
پاسخ:
این واحد دارو برای دردهای عصبی شدید، درمان نوروپاتی دیابتی، و کاهش علائم زونا به کار می‌رود. مصرف آن باید تحت نظر پزشک انجام شود.
