قرص نیزوپرد (پردنیزولون) دارویی است که برای درمان مجموعه‌ای از مشکلات سلامتی به کار می‌رود، از جمله آلرژی‌ها، اختلالات خونی، بیماری‌های پوستی، التهاب، عفونت‌ها و برخی سرطان‌ها. همچنین برای جلوگیری از رد پیوند عضو پس از عمل پیوند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این دارو با کاهش تورم (التهاب) و آرام‌کردن سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. به عنوان مثال، در بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های خود حمله می‌کند، پردنیزولون مؤثر است.
بیشتر بخوانید:
معجزه قرص کلیدینیوم سی :درمانی موثر برای مشکلات معده و روده
تلفست (فکسوفنادین) : دارویی موثر برای درمان آلرژی و تب یونجه
قرص نیزوپرد یک کورتیکواستروئید است که با استروئیدهای آنابولیک تفاوت دارد. این دارو تنها با نسخه پزشک به صورت قرص و مایعی که بلعیده می‌شود، قابل دسترس است. شکل تزریقی آن نیز وجود دارد که عموماً در بیمارستان استفاده می‌شود.
نکات مهم
- زمان مصرف: توصیه می‌شود قرص یا مایع پردنیزولون را یک بار در روز و صبح‌ها مصرف کنید تا در خواب شما اختلال ایجاد نکند.
- عوارض جانبی شایع: مشکلات خواب، افزایش وزن و سوء هاضمه از جمله عوارض جانبی شایع هستند.
- افزایش خطر عفونت: مصرف پردنیزولون میتواند احتمال ابتلا به عفونت‌ها را افزایش دهد. اگر به عفونتی مانند ویروس کرونا (COVID-19) مبتلا شدید یا در معرض بیماری‌های عفونی نظیر آبله مرغان، زونا یا سرخک قرار گرفتید، پزشک خود را مطلع کنید.
- کارت‌های استروئیدی: اگر بیش از سه هفته پردنیزولون مصرف می‌کنید یا دوز بالایی استفاده می‌کنید، به شما کارت آبی استروئیدی داده می‌شود. همچنین ممکن است نیاز به همراه داشتن کارت اورژانسی استروئیدی (قرمز) داشته باشید. در این مورد از داروساز یا پزشک خود سؤال کنید.
- مصرف در بیماری‌های خاص: اگر پردنیزولون را برای درمان بیماری آدیسون، هیپرپلازی مادرزادی آدرنال، مشکلات دیگر آدرنال، نارسایی آدرنال یا اختلالات هیپوتالاموس و هیپوفیز مصرف می‌کنید، باید کارت اورژانسی استروئیدی همراه داشته باشید. در این شرایط، مصرف پردنیزولون را قطع نکنید.
- قطع ناگهانی دارو: اگر بیش از سه هفته پردنیزولون مصرف کرده‌اید یا دوزهای بالایی (بیش از ۴۰ میلی‌گرم) را برای بیش از یک هفته مصرف کرده‌اید، دارو را به طور ناگهانی قطع نکنید، زیرا ممکن است عوارض جانبی ترک ایجاد شود.
مصرف قرص و مایع پردنیزولون: چه کسانی می‌توانند و چه کسانی نمی‌توانند؟
چه کسانی می‌توانند قرص و مایع پردنیزولون مصرف کنند؟
بیشتر بزرگسالان و کودکان می‌توانند از قرص و مایع پردنیزولون استفاده کنند.
کسانی که ممکن است نتوانند قرص و مایع پردنیزولون مصرف کنند
برای اطمینان از بی‌خطر بودن پردنیزولون برای شما، قبل از مصرف آن با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید اگر:
- تا به حال به پردنیزولون یا هر داروی دیگری واکنش آلرژیک داشته‌اید.
- عفونتی (از جمله عفونت چشم) یا هر زخمی که هنوز التیام نیافته است، دارید.
- در تلاش برای باردار شدن هستید، باردار هستید یا در حال شیردهی می‌باشید.
- اخیراً با فردی که به زونا، آبله مرغان یا سرخک مبتلا بوده در تماس بوده‌اید.
- اخیراً واکسیناسیون کرده‌اید یا در شرف انجام واکسیناسیون هستید.
- مشکلات کبدی دارید.
- تا به حال شما یا یکی از اعضای نزدیک خانواده‌تان مشکلات سلامت روان داشته‌اید.
- نارسایی قلبی دارید یا اخیراً حمله قلبی داشته‌اید.
- فشار خون بالا دارید.
- دیابت دارید.
- صرع دارید.
- گلوکوم دارید.
- تیروئید کم‌کار دارید.
- از نازک شدن استخوان‌ها (پوکی استخوان) رنج می‌برید.
- تا به حال زخم معده داشته‌اید.
نحوه و زمان مصرف قرص و مایع پردنیزولون
رعایت دستورالعمل‌های پزشک برای مصرف پردنیزولون از اهمیت بالایی برخوردار است.
دوز و قدرت دارو
مقدار مصرف نیزوپرد بسته به نوع مشکل سلامتی و مدت زمان مصرف دارو متفاوت است. دوز معمول بین ۵ تا ۶۰ میلی‌گرم در روز متغیر است، اما گاهی ممکن است دوزهای بالاتری تجویز شود. قرص‌های پردنیزولون در قدرت‌های ۱ تا ۲۵ میلی‌گرم موجودند. همچنین، مایع پردنیزولون در دو غلظت ۱ میلی‌گرم یا ۱۰ میلی‌گرم در هر ۱ میلی‌لیتر تولید می‌شود. دوز مصرفی کودکان ممکن است کمتر از بزرگسالان باشد، زیرا بر اساس قد و وزن آن‌ها تنظیم می‌شود.
تغییرات در دوز
دوز مصرفی شما ممکن است افزایش یا کاهش یابد. هنگامی که وضعیت سلامتی شما بهبود یابد، احتمالاً دوز شما کاهش می‌یابد. پزشک ممکن است دوز شما را به تدریج کاهش دهد تا از خطر بروز علائم ترک جلوگیری کند. اگر علائم شما بدتر شود، ممکن است دوز دارو افزایش یابد.
نحوه مصرف
مگر اینکه پزشک یا داروساز دستورالعمل متفاوتی داده باشد، بهتر است پردنیزولون را یک بار در روز همراه با صبحانه مصرف کنید تا معده شما دچار مشکل نشود و بر خواب شما نیز تأثیر نگذارد. برای مثال، اگر دوز روزانه شما ۴۰ میلی‌گرم است، پزشک ممکن است تجویز کند که همه ۸ قرص (هر کدام ۵ میلی‌گرم) را به طور همزمان مصرف کنید.
اگر قرص‌های پردنیزولون دارای برچسب “پوشش روده‌ای” یا “مقاوم در برابر معده” هستند، می‌توانید این قرص‌ها را با یا بدون غذا مصرف کنید، اما باید آن‌ها را کامل ببلعید. از مصرف داروهای سوء هاضمه دو ساعت قبل یا بعد از مصرف این نوع قرص‌ها خودداری کنید.
گاهی اوقات، پزشک ممکن است توصیه کند که پردنیزولون را فقط در روزهای متناوب مصرف کنید.
مدت زمان مصرف
مدت زمان مصرف پردنیزولون به وضعیت سلامتی شما بستگی دارد. ممکن است نیاز به یک دوره کوتاه تا یک هفته باشد، یا شاید لازم باشد آن را برای مدت طولانی‌تری مصرف کنید، حتی چندین سال یا تا پایان عمر.
فراموش کردن دوز
اگر یک دوز پردنیزولون را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر تا روز بعد به یاد نیاوردید، دوز فراموش شده را رها کنید و دوز بعدی را در زمان معمول مصرف کنید. هرگز برای جبران دوز فراموش شده، دوز اضافی مصرف نکنید. تنظیم زنگ هشدار یا استفاده از راه‌های دیگر میتواند به شما کمک کند تا مصرف داروی خود را به خاطر بسپارید.
قطع مصرف پردنیزولون
قطع ناگهانی پردنیزولون میتواند خطرناک باشد، به‌ویژه اگر برای مدت طولانی از دوزهای بالا استفاده کرده باشید. قطع ناگهانی میتواند باعث بازگشت علائم بیماری و بروز عوارض جانبی نظیر خستگی شدید، ضعف، بدن درد و درد مفاصل شود. اگر بیش از چند هفته پردنیزولون مصرف کرده‌اید یا دوز روزانه بیش از ۴۰ میلی‌گرم بوده است، احتمال بروز این عوارض بیشتر است. پزشک احتمالاً دوز شما را به تدریج کاهش خواهد داد تا از این عوارض جانبی جلوگیری کند.
عوارض جانبی قرص و مایع پردنیزولون
هر چه دوز پردنیزولون مصرفی بیشتر باشد و مدت زمان مصرف آن طولانی‌تر شود، احتمال بروز عوارض جانبی افزایش می‌یابد. در صورتی که دوز کمتری از پردنیزولون به صورت روزانه مصرف کنید، احتمال بروز عوارض جانبی کمتر است. چنانچه بیش از چند هفته از پردنیزولون استفاده کرده‌اید، قبل از قطع ناگهانی آن با پزشک خود مشورت کنید تا احتمال عوارض جانبی ترک کاهش یابد.
عوارض جانبی رایج
این عوارض جانبی پردنیزولون در بیش از یک نفر از هر صد نفر رخ می‌دهد. اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای مقابله با آن‌ها انجام دهید:
- افزایش وزن
- سوء هاضمه
- مشکلات خواب (بی‌خوابی)
- احساس بی‌قراری
- تعریق زیاد
- تغییرات خلقی خفیف
اگر توصیه‌های مربوط به مقابله با این مشکلات کمکی نکرد و هر یک از این عوارض جانبی شما را آزار داد یا بیش از چند روز طول کشید، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
عوارض جانبی جدی
اگر دوز بالایی از نیزوپرد مصرف کنید یا بیش از چند هفته از آن استفاده کرده باشید، احتمال بروز عوارض جانبی جدی بیشتر است:
- تب بالا، لرز، گلودرد شدید، درد گوش یا سینوس، سرفه، بزاق بیشتر یا تغییر رنگ بزاق (زرد و احتمالاً همراه با رگه‌های خون)، درد هنگام ادرار کردن، زخم‌های دهان یا زخم‌هایی که بهبود نمی‌یابند؛ این‌ها می‌توانند نشانه‌های عفونت باشند.
- خواب‌آلودگی یا گیجی، احساس تشنگی یا گرسنگی شدید، افزایش دفعات ادرار، برافروختگی، تنفس سریع یا بویی که مانند میوه است؛ این‌ها می‌توانند نشانه‌های قند خون بالا باشند.
- افزایش وزن در قسمت فوقانی کمر یا شکم، “صورت ماه” (صورت پف کرده و گرد)، سردردهای شدید و بهبود آهسته زخم‌ها؛ این‌ها می‌توانند نشانه‌های سندرم کوشینگ باشند.
- احساس ناراحتی شدید معده (استفراغ)، سرگیجه یا بی‌هوشی شدید، ضعف عضلانی، خستگی شدید، تغییرات خلقی، از دست دادن اشتها و کاهش وزن؛ این‌ها می‌توانند نشانه مشکلات غده فوق کلیوی باشند.
- درد یا ضعف عضلانی، گرفتگی عضلات، یا تغییرات در ضربان قلب؛ این‌ها می‌توانند نشانه‌های سطوح پایین پتاسیم باشند.
- درد شدید معده، کمردرد شدید، ناراحتی شدید معده یا حالت تهوع؛ این‌ها می‌توانند نشانه مشکلات پانکراس باشند.
- تنگی نفس
- تورم در بازوها یا پاها
- تغییرات در بینایی
- هرگونه کبودی یا خونریزی غیرطبیعی
- مدفوع قرمز یا سیاه
برای اطمینان از سلامت خود، در صورت مشاهده هر یک از این عوارض جانبی جدی فوراً با پزشک تماس بگیرید.
بارداری، شیردهی و باروری با مصرف قرص و مایع پردنیزولون
پردنیزولون و بارداری
در دوران بارداری، می‌توان نیزوپرد را مصرف کرد. گاهی این دارو با مشکلاتی در ۱۲ هفته اول بارداری و اثرات احتمالی آن بر رشد کودک مرتبط شده است. با این حال، فواید مصرف آن معمولاً از هر خطری بیشتر است. فقط مقدار کمی از پردنیزولون میتواند از جفت عبور کند، بنابراین کودک شما در رحم بسیار کم در معرض این دارو قرار می‌گیرد. اگر در دوران بارداری پردنیزولون مصرف می‌کنید، رشد کودک شما به‌طور منظم بررسی می‌شود. مهم است که مشکلات ایمنی و التهابی به‌خوبی درمان شوند، زیرا می‌توانند بر سلامتی شما و کودکتان تأثیر بگذارند. اگر باردار شدید، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک با شما دربارهٔ خطرات و فواید این دارو صحبت خواهد کرد و به شما در تصمیم‌گیری برای بهترین درمان برای خود و کودکتان کمک خواهد نمود.
پردنیزولون و شیردهی
اگر پزشک یا مشاور سلامت تأیید کند که کودک شما سالم است، مصرف پردنیزولون در دوران شیردهی بی‌خطر است. مقدار کمی از پردنیزولون وارد شیر مادر می‌شود و سال‌هاست که در زنان شیرده بدون عوارض جانبی برای نوزادان آن‌ها استفاده می‌شود. اگر روزانه بیش از ۴۰ میلی‌گرم پردنیزولون را برای مدت طولانی مصرف می‌کنید، ممکن است کودک شما نیاز به نظارت بیشتری داشته باشد. اگر متوجه شدید که کودکتان مثل همیشه خوب غذا نمی‌خورد یا نگرانی دیگری در مورد کودکتان دارید، در اسرع وقت با پزشک، ماما یا مشاور سلامت خود صحبت کنید.
پردنیزولون و باروری
هیچ شواهد روشنی وجود ندارد که نشان دهد مصرف پردنیزولون باروری را در مردان یا زنان کاهش می‌دهد.
مصرف پردنیزولون با سایر داروها و مکمل‌های گیاهی
احتیاط با سایر داروها
داروهای زیادی وجود دارند که می‌توانند بر نحوهٔ عملکرد نیزوپرد تأثیر بگذارند یا خطر عوارض جانبی را افزایش دهند. بسیار مهم است که قبل از شروع مصرف هر دارویی، اطمینان حاصل کنید که مصرف آن با پردنیزولون بی‌خطر است. این شامل مسکن‌های ضدالتهابی مانند ایبوپروفن و آسپرین می‌شود.
ترکیب پردنیزولون با داروهای گیاهی یا مکمل‌ها
اطلاعات بسیار کمی دربارهٔ مصرف داروهای گیاهی و مکمل‌ها با پردنیزولون وجود دارد. نمی‌توان گفت که داروهای گیاهی و مکمل‌ها برای مصرف با پردنیزولون بی‌خطر هستند، زیرا آن‌ها مانند داروهای تجویزی آزمایش نمی‌شوند.
سوالات متداول
قرص پردنیزولون برای چیه؟
قرص نیزوپرد برای درمان التهاب و اختلالات سیستم ایمنی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو برای کاهش علائم بیماری‌های مختلف مانند آسم، آرتریت روماتوئید، و بیماری‌های پوستی تجویز می‌شود.
عوارض قرص پردنیزولون چیست؟
عوارض قرص پردنیزولون میتواند شامل افزایش وزن، فشار خون بالا، نوسانات خلقی، اختلالات خواب، و کاهش سیستم ایمنی باشد. مصرف طولانی مدت این دارو میتواند به مشکلات بیشتری مانند پوکی استخوان و دیابت منجر شود.
آیا قرص پردنیزولون ۵ برای کودکان ایمن است؟
استفاده از قرص پردنیزولون ۵ برای کودکان باید تحت نظر پزشک متخصص باشد. دوز و مدت زمان مصرف این دارو برای کودکان باید به دقت تعیین شود تا از عوارض جانبی جدی جلوگیری شود.
عوارض قطع ناگهانی قرص پردنیزولون چیست؟
قطع ناگهانی قرص نیزوپرد میتواند عوارض جدی مانند ضعف عضلانی، خستگی شدید، کاهش فشار خون، و بازگشت علائم اولیه بیماری را به همراه داشته باشد. بنابراین، باید تحت نظارت پزشک و به تدریج قطع شود.
آیا قرص پردنیزولون برای سرماخوردگی موثر است؟
قرص نیزوپرد به طور معمول برای درمان سرماخوردگی توصیه نمیشود، مگر در موارد خاصی که التهاب شدید یا علائم آلرژیک همراه با سرماخوردگی وجود داشته باشد. مصرف این دارو باید تحت نظر پزشک باشد.
قرص نیزوپرد چیست و چه تفاوتی با قرص پردنیزولون دارد؟
قرص نیزوپرد نام تجاری دیگری برای پردنیزولون است و از نظر ترکیبات و اثرات مشابه با پردنیزولون می‌باشد. تفاوت عمده‌ای بین این دو وجود ندارد و هر دو برای کاهش التهاب و درمان اختلالات سیستم ایمنی استفاده می‌شوند.
منبع : nhs
